Opvoeding

In het derde deel van het Verzameld werk komt de opvoedkundige kant van Erasmus aan bod, in vijf meesterlijke werken: Etiquette, Leren studeren, De opvoeding van kinderen, De opvoeding van de christenvorst, Tegen de barbaren. Erasmus heeft naam gemaakt als filoloog en theoloog, als een te duchten polemist en een verwoed brievenschrijver; bij was echter ook in hart en nieren pedagoog. Zijn bekommering over een goede, dat wil zeggen christelijke, opvoeding zit verweven in tal van zijn werken, maar vormde ook het uitgangspunt van een aantal specifieke publicaties, waaruit voor dit boek een keuze is gemaakt. Etiquette biedt een aantal vuistregels voor beleefdheid en goed fatsoen, terwijl De opvoeding van kinderen de schoolse opleiding onder de loep neemt. Leren studeren legt uit hoe leerlingen op een doeltreffende manier worden ingewijd in Grieks en Latijn, want kennis van de oude talen opent de poort naar hoger onderwijs en een betere positie in de maatschappij. In De opvoeding van de christenvorst helpt Erasmus een jonge prins eerst opgroeien tot een moreel hoogstand man, om vervolgens het portret te schetsen van een goede en wijze vorst. In Tegen de barbaren ten slotte houdt hij een pleidooi voor het onderwijs van antieke literatuur op school en rekent hij af met de clerus van zijn tijd, die het volk liever dom wilde houden.