Namens de dingen

Toen in 1942 Le parti pris des choses verscheen, was dat niet alleen een belangrijke gebeurtenis voor de inmiddels 43-jarige Francis Ponge, die er lang op had moeten wachten, maar ook een verrassende, nieuwe impuls voor de Franse poëzie waarin sinds de eeuwwisseling vooral symbolisme en surrealisme de boventoon hadden gevoerd. Hier klonk opeens een heel ander geluid: met een welluidende precisie werden de meest alledaagse dingen beschreven in merendeels korte prozagedichten, nuchter van toon, maar met een opvallende intensiteit.

Deze poëzie betekende een breuk met alle -ismen, waarin de tastbare realiteit van de dingen voornamelijk dienst deed als theoretisch twistpunt. In deze teksten vormen de dingen niet langer het decor waarin zich de menselijke komedie of tragedie afspeelt, ze fungeren niet langer als spiegel of symbool van metafysische ideeën of onbewuste verlangens, hier treden de dingen als het ware op namens zichzelf.

Het is toch in meer dan een opzicht onverdraaglijk om te bedenken in welke nietige mallemolen de woorden, de geest, kortom, de menselijke werkelijkheid sinds eeuwen ronddraait. Om je daar rekenschap van te geven hoef je je maar te concentreren op het eerste het beste voorwerp: je zult weldra opmerken dat niemand het ooit heeft geobserveerd en dat de meest elementaire dingen daarover nog ongezegd zijn.
Francis Ponge, Proêmes